اگر کسی چندین ترجمه از یک کتاب واحد را در اختیار شما قرار دهد تا یکی را برای خود برگزینید ، کدامیک را انتخاب خواهید کرد؟ معیار شما برای شناسایی کتاب با ترجمه بهتر چیست؟ میزان شما برای سنجش متن برتر کدام است؟ این ها سوالاتی هستند که حتماً در زمان خرید یک کتاب با چندین مترجم از خود پرسیده اید! شاید هم قصد ترجمه یک کتاب خاص ادبی یا علمی را دارید و شناختی از یک ترجمه خوب ندارید و در انتخاب مترجم مناسب مُردد مانده اید! ممکن است جزء گروه مترجمان تازه کار باشید و در راه مشخص نمودن هدف خود در حرفه مترجمی هستید! برای یافتن پاسخ این سوالات، « ترجمه تخصصی کتاب » را به چالش کشانده ایم. مطالعه این مطلب را از دست ندهید!
ویژگی های ترجمه تخصصی کتاب
باید گفت مقوله ترجمه کتاب خود به چندین دسته تقسیم می شود:
1- ترجمه کتاب های علمی و فناوری نظیر کتب پزشکی ، فنی و مهندسی ، حسابداری ، معماری ، فناوری اطلاعات و …
2- کتب روانشناسی
3- ترجمه ادبی شامل رمان ، کتب شعر و …
4- کتب مذهبی
5- تاریخی
6- سیاسی
7- موسیقی
8- علوم اجتماعی
9- حقوق
10- آشپزی
11- و …
باید اذعان داشت مترجم کتب داستان و رمان بهتر است در حوزه علمی – فناوری ورود پیدا نکند، زیرا هر دسته نیازمند تخصص خاص خود می باشد. مهم ترین ویژگی ترجمه تخصصی کتاب ، شناخت مخاطبان کتب موردنظر است. اگر خوانندگان شما دارای تحصیلات برتر آکادمیک هستند، باید به کلمات تخصصی کتاب علمی به درستی پرداخته شود. اگر برای خوانش کتاب نیازی به دانش فنی نیست، باید جذابیت متن برای خوانندگان آن به خوبی حفظ گردد. (این در مورد رمان و داستان صدق می کند) کتاب های روانشناسی باید به قدری روان و قابل فهم ترجمه شوند که حتی مخاطبان عام را نیز به خود جلب نمایند.
چند نکته برای مترجمان تازه کار در ترجمه تخصصی کتاب
برای خواننده شور و شوق به وجود آورید!
خواننده یک کتاب باید از خواندن چند صفحه از آن ، آنقدر به وجد آید که تصمیم به خرید آن بگیرد. البته باید اذعان داشت که کیفیت متن اصلی هم کاملاً تأثیرگذار است. اما هنر یک مترجم اینست که با بازی با کلمات (بدون تغییر در متن اصلی) جذابیت متن ترجمه شده را نسبت به متن اصلی چند برابر نماید. اگر خواننده در هنگام خوانش ، یک جمله را چندین بار برای خود تکرار کند تا معنای آن را درک کند، یعنی مترجم در ترجمه تخصصی کتاب موفق نبوده است!
کنایه ها و عبارات عامیانه زبان مقصد را به بهترین شکل در اختیار خواننده قرار دهید!
در هر زبان شما با تعداد زیادی از اصطلاحات و عبارات عامیانه مواجه می شوید که در کوچه و بازار و در میان مردم عام رواج دارد. اگر نتوانید ترجمه درستی از این جملات را ارائه دهید ، بدون شک خواننده هم متوجه منظور شما نخواهد شد.
در اینترنت ، اپلیکیشن ها و برخی کتب می توانید برگردان این اصطلاحات را پیدا کنید. اما این ها کافی نیستند و باید به زبان مقصد تسلط کافی داشته باشید.
از این عبارات در کتاب های داستان و ادبی تا دلتان بخواهد خواهید یافت. پس بهترین راه برای اینکه از پس ترجمه آن بربیایید ، بالا بردن اطلاعات و دانش خود در این زمینه می باشد. برای گرفتن نتیجه بهتر از فردی که زبان مادری او ، زبان مقصد است هم می توانید کمک بگیرید!
قواعد نگارشی را رعایت کنید تا خواننده از خوانش متن شما سردرگم نشود!
برای رسیدن به این هدف باید از ویراستاری متن هم شناخت خوبی داشته باشید. استفاده به جا از فاعل ، مفعول ، فعل و … می تواند بر جذابیت متن بیفزاید. شما به عنوان یک مترجم با ویراستاری دقیق متن خود می توانید هر نوشتهای را مرتب کرده، خطاهای آن را تصحیح و به آن نظم دهید.
توصیه می شود در هنگام ترجمه تخصصی کتاب نکات ذیل را فراموش نکنید:
- از طولانی تر کردن یک جمله تا حد امکان بپرهیزید!
- جملات مجهول در متن ترجمه شده خود را کم کنید!
- حتماً متن را مجدداً بازخوانی کنید!
- مراقب غلط های املایی خود باشید! اگر ساختار نوشتاری یک کلمه را نمی دانید ، حتماً شکل صحیح آن را در اینترنت جستجو کنید.
- به چینش کلماتی که پشت سر هم قرار می گیرند توجه کنید! ارتباط معنایی جملات با یکدیگر از مهم ترین مواردی است که جزء قوانین نگارشی هر زبان می باشد.
- زمان افعال با فاعل تطبیق داشته باشد! ایرادات در این زمینه در دوباره خوانی متن کاملاً خود را نشان خواهند داد.
- علائم سجاوندی در زبان فارسی را فراموش نکنید! استفاده درست از ویرگول ، دو نقطه ، علامت تعجب ، علامت سوال و … می توانند به روان تر شدن خوانش متن شما کمک شایانی نمایند.
ذهنیت نویسنده در هنگام خلق اثر را به خوبی درک کنید!
در کتب فنی مهندسی به دلیل اینکه مفاهیم بیشتر از جنس گزارههای منطقی و ارقام هستند، مشکل چندانی ایجاد نمیشود؛ اما در کتب علوم انسانی که پیوند عمیقی با گزارهها و مفاهیم زبانی دارند ایراد نمایان خواهد شد.
برخی از کتب علوم انسانی توسط افرادی ترجمهشدهاند که نه درک عمیقی از مبحث کتاب و سخن نویسنده داشتهاند و نه دانش عمیقی از زبان مبدأ و مقصد؛ نتیجه هم تولید سطحی از کیفیت ترجمه است که نه مترجم میداند چه میگوید و نه خواننده!
در ترجمه تخصصی کتاب های داستانی باید ژانر موردعلاقه خود را انتخاب نمایید!
درست است که مترجمی را به عنوان حرفه خود برگزیده اید اما علاقه و عشق به کار خود را دست نگیرید! سعی کنید در انتخاب ترجمه یک کتاب داستان وسواس بیشتری به خرج دهید و ژانر مورد علاقه خود را برگزینید.
ژانرهای مختلف کتاب های داستانی – ذهنی و تخیلی عبارتند از :
- ترسناک
- تربلر
- اساطیری
- جنایی
- رئالیسم جادویی
- علمی – تخیلی
- عاشقانه
- فانتزی
- عاشقانه کلاسیک
- کمدی
توجه : در صورتی که علاقمند هستید تا در این حوزه فعالیت نمایید ، پیشنهاد می کنیم مقاله « ترفندهای جالب در ترجمه ادبی » را مطالعه بفرمایید.
رسالت مطالب علمی را حفظ نمایید!
در ترجمه تخصصی کتاب علمی حتماً از هدف نویسنده به درستی آگاهی پیدا کنید. متأسفانه تعداد کتاب های علمی که در آن لغات غیرمصطلح و نامفهوم به تعدادی زیادی وجود دارند ، کم نیستند!
خواننده پس از خوانش یک پاراگراف باید زمان زیادی را برای یافتن لغات و عبارات مجهول اختصاص دهد. این مشکل می تواند به دلیل عدم آگاهی مترجم و یا پایین بودن سطح دانش فنی وی در آن حوزه خاص باشد.
مطالب علمی برای رمز گشایی از یک مسئله به نگارش درآمده اند ، هدف و رسالت آن را به درستی به خواننده زبان های دیگر برسانید!
بیشتر بخوانید : تکنیک های کاربردی برای ترجمه متن علمی
نتیجه گیری
موارد فوق الذکر تنها بخشی از نکات موردنیاز در ترجمه تخصصی کتاب هستند و برای موفقیت در این حرفه باید از تجربه مترجمان ماهر و صاحب سبک هم کمک بگیرید. هرچقدر بیشتر کتاب بخوانید نکات بیشتری را گردآوری خواهید کرد که استفاده از هریک به کارتان خواهد آمد.
کافه ترجمه – ترجمه تخصصی کتاب
کافه ترجمه با سال ها تجربه در زمینه ترجمه تخصصی کتاب و بهره مندی از مترجمان ماهر و حرفه ای در زمینه های گوناگون ؛ ترجمه متون مدنظر شما را با بالاترین درجه کیفی و قیمت های مناسب ارائه خواهد داد.
از سایر خدمات آژانس ترجمه تخصصی آنلاین در زمینه « ترجمه وب سایت » ، « ترجمه مقاله » ، « ترجمه کاتالوگ و بروشور » ، « ترجمه فایل صوتی و تصویری » ، « ترجمه نامه اداری و اسناد تجاری » و .. نیز بهره مند گردید.