کتاب «جعبه ابزار نظریه» (مفاهیم اساسی در علوم انسانی، علوم اجتماعی و هنر) نوشته جفری نیلون و سوزان سرلز ژیرو با ترجمه مشترک عباس لطفیزاده و مرتضی خوشآمدی به تازگی توسط نشر ققنوس منتشر و راهی بازار نشر شده است. نسخه اصلی این کتاب در سال ۲۰۱۲ چاپ شده است.
آن طور که مترجمان کتاب آن را معرفی میکنند، این اثر جعبه ابزاری نظری برای مداخله در فرهنگهای معاصر است و فرصتی برای آزمونان در متن پرهیاهوی زندگی امروز. مولفان کتاب، تمام سعی خود را صرف واکاوی مفاهیم بغرنجی کردهاند که به صورت طبیعی در زندگی روزمره تجربه میشوند. واکاوی و ساخت زدایی از این مفاهیم، ضمن شناخت عمیقتر پیچیدگیهای فرهنگی، انسان را در مواجهه با نظامهای قدرت تواناتر میسازد. از این متن پیش رو، سرشار از ارجاعات انضمامی به حیات فرهنگی و اجتماعی جامعه معاصر است.
بسیاری از ارجاعات کتاب، مختص فرهنگ آمریکای شمالی است که البته بسیاری از آنها در بستر فرهنگ جهانی شده، موضوع امروز هستند.
این کتاب ۱۳ فصل اصلی دارد که عناوینشان به این ترتیب است: «چرا نظریه؟»، «مؤلف و اقتدارش»، «خوانش»، «سوبژکتیویته»، «فرهنگ»، «ایدئولوژی»، «تاریخ»، «فضا/زمان»، «پساها»، «تفاوتها»، «زندگی»، «طبیعت» و «عاملیت».
در فصل «فرهنگ»، مطالبی درباره چند فرهنگ گرایی، فرهنگ عامه و فرهنگ رسانهای درج شده است. در فصل «پساها» هم مکاتب پسامدرنیسم، پساساختارگرایی و پسااستعمارگرایی تشریح شدهاند. جنسیت، کوئیر، نژاد و طبقه هم موضوعاتی هستند که در فصل «تفاوتها» به آنها پرداخته شده است. زیست قدرت، مقاومت و اقتصاد فرهنگ هم موضوعات مطرح شده در فصل «زندگی» هستند.
در قسمتی از این کتاب میخوانیم:
در «پسااستعمارگرایی» نیز همانند «پسامدرنیسم» و «پساساختارگرایی»، پرسش نخست به وضعیت و معنای واژه اصلی یعنی «استعمارگرایی» اختصاص دارد. اگر تاریخ جهان را مرور کنیم، «کشف» قاره آمریکا در قرن پانزدهم در واقع پیرنگ فرعی در تاریخ استعمارگرای بود: سیزده ایالت اصلی ایالات متحده نخستین مستعمرات انگلستان محسوب میشدند، فرانسه مدعی مالکیت بر بخش زیادی از کانادای امروزی و قسمتهای مرکزی ایالات متحده بود، و بخش زیادی از آنچه را امروزه مکزیک و آمریکای جنوبی نامیده میشود، اسپانیاییها استعمار میکردند. میراث این استعمارگری تا به امروز نیز باقی است، به ویژه این امر در زبان ملتهای جدید مناطق استعماری نمود مییابد: برزیلیها هنوز هم به زبان پرتغالی صحبت میکنند، مکزیکیها در کنار بسیاری از زبانهای بومی، اسپانیایی صحبت میکنند، در سراسر آفریقای استعماری به زبان فرانسه صحبت میشود، و همچنان نبرد فرهنگی شدیدی بین کاناداییهای فرانسوی زبان و انگلیسی زبان وجود دارد. چنین نبردی در ایالات متحده پسااستعماری نیز وجود دارد، که در آن افرادی که به زبان اسپانیایی سخن می گویند، به زودی درصد چشمگیری از جمعیت کشور را تشکیل خواهند داد. این تضادها و میراثهای زبانی آشکارترین یادگارهای استعمارگری در دنیای جدیدند.
این کتاب با ۳۵۲ صفحه، شمارگان هزار و ۱۰۰ نسخه و قیمت ۲۲ هزار تومان چاپ شده است.